حفظ سهم ایران در بازارهای جهانی نیازمند تحول در تجارت و دیپلماسی اقتصادی است!
مهرداد حاجی‌زاده فلاح، مدرس دانشگاه و تحلیلگر مسائل اقتصادی، در گفت‌وگو با خبرنگار شاخص اول با اشاره به ظرفیت‌های بالقوه اقتصاد ایران برای حضور فعال در بازارهای جهانی، اظهار کرد: ایران به دلیل برخورداری از منابع عظیم انرژی، موقعیت ژئوپلیتیک ممتاز و نیروی انسانی متخصص، یکی از جذاب‌ترین کشورها برای سرمایه‌گذاری خارجی محسوب می‌شود.
این مدرس دانشگاه تبیین کرد: صنایع نفت، گاز، پتروشیمی، برق، فولاد، ساختمان، مس و گردشگری از جمله حوزه‌هایی هستند که در اولویت توسعه اقتصادی داخلی قرار دارند و می‌توانند در صورت جذب سرمایه‌گذاری خارجی، به موتور محرک اقتصاد ملی تبدیل شوند.
هم افزایی اقتصاد و سیاست خارجی؛ کلید خروج از انزوای اقتصادی
حاجی‌زاده فلاح بیان کرد: دستیابی به توافق‌های سیاسی پایدار و برد-برد، نیازمند باز تعریف منافع مشترک میان طرف‌های درگیر است؛ به‌ویژه منافع اقتصادی متقابل که می‌تواند هزینه‌های نقض تعهدات را برای طرفین افزایش داده و زمینه‌ساز ثبات بلندمدت شود.
وی تاکید کرد: هم افزایی میان اقتصاد و سیاست خارجی، به‌ویژه در شرایط کنونی که کشور با محدودیت‌هایی در حوزه زیرساخت‌های انرژی، منابع آب، سرمایه‌گذاری و فناوری مواجه است، می‌تواند به ابزاری راهبردی برای عبور از انزوای اقتصادی و سیاسی تبدیل شود.
سه حوزه اولویت دار برای سرمایه‌گذاری خارجی
این تحلیلگر اقتصادی خاطرنشان کرد: بر اساس تحلیل‌های واقع‌بینانه، سه حوزه انرژی (نفت، گاز و تجدیدپذیرها)، زیرساخت و حمل‌ونقل، و فناوری اطلاعات و ارتباطات (ICT) به عنوان گزینه‌های اصلی برای جذب سرمایه‌گذاری خارجی مطرح هستند.
وی تشریح کرد: صنعت انرژی ایران با ذخایر عظیم نفت و گاز، به دلیل فرسودگی زیرساخت‌ها و کاهش صادرات تحت تحریم‌ها، نیازمند سرمایه‌گذاری فوری برای نوسازی و افزایش بهره‌وری است. این سرمایه‌گذاری می‌تواند درآمد ارزی کشور را احیا کرده و ثبات اقتصادی را تقویت کند.
ضرورت اصلاحات داخلی و ارائه مشوق‌های هدفمند
حاجی‌زاده فلاح تصریح کرد: تحقق پتانسیل‌های اقتصادی ایران در گرو کاهش ریسک سیاسی، شفافیت حقوقی، اصلاحات ساختاری، کاهش بوروکراسی و فساد، و ارائه مشوق‌های هدفمند نظیر معافیت‌های مالیاتی و تضمین سود در پروژه‌های زیرساختی است.
وی تاکید کرد: طراحی نقشه راهی مبتنی بر شفافیت مالی، تضمین امنیت سرمایه و تنش‌زدایی منطقه‌ای، در کنار ایجاد مناطق ویژه اقتصادی با قوانین منعطف‌تر، می‌تواند مسیر جذب سرمایه‌گذاری خارجی را هموار کند.
حاجی‌زاده فلاح اظهار کرد: «توسعه تجاری یکی از ارکان اصلی رشد اقتصادی و افزایش رفاه اجتماعی در دنیای امروز محسوب می‌شود و ایران با برخورداری از موقعیت استراتژیک، منابع طبیعی غنی و نیروی انسانی جوان، ظرفیت بالایی برای تبدیل شدن به یک قطب تجاری منطقه‌ای و جهانی دارد.»
تنوع‌بخشی به اقتصاد؛ گام نخست در مسیر پایداری
وی تبیین کرد: «وابستگی شدید اقتصاد ایران به درآمدهای نفتی، آسیب‌پذیری کشور را در برابر نوسانات قیمت نفت افزایش داده است. توسعه صادرات غیرنفتی، جذب سرمایه‌گذاری خارجی و تقویت صنایع تبدیلی از جمله راهکارهایی هستند که می‌توانند به کاهش این وابستگی و افزایش تاب‌آوری اقتصادی کمک کنند.»
بهره‌گیری از موقعیت ژئوپلیتیکی ایران ضرورت دارد
حاجی‌زاده فلاح خاطرنشان کرد: «موقعیت جغرافیایی خاص ایران این امکان را فراهم می‌آورد تا به عنوان پل ارتباطی بین شرق و غرب ایفای نقش کند. توسعه زیرساخت‌های تجاری و حضور فعال در سازمان‌های بین‌المللی می‌تواند جایگاه ایران را در بازارهای جهانی ارتقا دهد.»
انتقال فناوری و افزایش بهره‌وری؛ کلید رقابت پذیری
وی تاکید کرد: «تجارت بین‌المللی فرصتی برای انتقال فناوری‌های نوین به داخل کشور فراهم می‌آورد. این امر موجب بهبود کیفیت تولیدات داخلی و افزایش بهره‌وری در صنایع مختلف شده و در نهایت، رقابت پذیری محصولات ایرانی را در بازارهای جهانی تقویت می‌کند.»
نقش کلیدی کسب و کارهای کوچک و متوسط
این تحلیلگر اقتصادی تصریح کرد: «کسب و کارهای کوچک و متوسط نقش مهمی در توسعه تجاری ایفا می‌کنند. حمایت از این واحدها از طریق ارائه تسهیلات مالی، آموزش تخصصی و کاهش بروکراسی اداری می‌تواند به رشد پایدار اقتصادی منجر شود.»
صادرات محصولات با ارزش افزوده؛ راهی برای کاهش وابستگی نفتی
وی بیان کرد: «تمرکز بر صادرات محصولات پتروشیمی، کشاورزی، صنعتی و خدمات فنی و مهندسی با ارزش افزوده بالا، نه تنها درآمدهای ارزی کشور را افزایش می‌دهد بلکه وابستگی به نفت را نیز کاهش می‌دهد.»
ضرورت همکاری دولت و بخش خصوصی
این مدرس دانشگاه تشریح کرد: «تحقق جایگاه شایسته ایران در تجارت جهانی مستلزم همکاری نزدیک میان دولت و بخش خصوصی، بهبود زیرساخت‌ها، تقویت دیپلماسی اقتصادی و ایجاد فضای کسب‌وکار امن و شفاف است.»
او در پایان تاکید کرد: «توسعه تجاری ایران نه تنها یک ضرورت اقتصادی، بلکه یک نیاز استراتژیک برای دستیابی به رشد پایدار و افزایش رفاه اجتماعی محسوب می‌شود. با برنامه‌ریزی دقیق و اجرای راهکارهای مؤثر، ایران می‌تواند سهم خود را در بازارهای جهانی حفظ کرده و ارتقا دهد.»
