انجمن فولاد ایران گزارش داده است که صادرات فولاد در نیمه نخست سال به حدود ۴.۲ میلیون تن رسیده است؛ آماری که حاکی از رشد ۸ درصدی نسبت به مدت مشابه سال قبل است. این رشد در شرایط محدودیتهای تحریمی و فشارهای رقابتی جهانی، اهمیت ویژهای برای اقتصاد ایران دارد.
به گزارش پایگاه خبری تحلیلی شاخص اول، فولاد، پس از نفت و پتروشیمی، سومین منبع مهم صادرات غیرنفتی ایران به شمار میآید و نقش پررنگی در تأمین ارز کشور دارد.
دادههای جدید انجمن فولاد نشان میدهد که با وجود چالشهای لجستیکی، مشکلات بانکی و رقابت شدید در بازارهای جهانی، صادرات ایران در نیمه نخست سال نهتنها متوقف نشده بلکه با رشد مثبت همراه بوده است.
این اتفاق پرسش مهمی را مطرح میکند: راز پایداری صنعت فولاد ایران در بازار جهانی چیست؟
ارزش ارزی صادرات فولاد
با متوسط قیمت جهانی فولاد در بازه ۵۵۰ تا ۶۰۰ دلار در هر تن، ارزش صادرات ۴.۲ میلیون تنی ایران در نیمه نخست سال حدود ۲.۳ تا ۲.۵ میلیارد دلار برآورد میشود.
این رقم میتواند در شرایطی که بازار ارز تحت فشار است، بخشی از نیازهای ارزی دولت را پوشش دهد.
اهمیت موضوع زمانی دوچندان میشود که بدانیم بخش بزرگی از صادرات غیرنفتی کشور روی دوش فولاد، پتروشیمی و مواد معدنی است.
مسیرهای صادراتی و دور زدن تحریمها
بخش قابل توجهی از صادرات فولاد ایران به کشورهای منطقه نظیر عراق، افغانستان و ترکیه اختصاص دارد؛ اما صادرات به شرق آسیا نیز به واسطههای تجاری و تخفیفهای قیمتی ادامه دارد.
رشد ۸ درصدی نشان میدهد شرکتهای ایرانی با انعطاف در مسیرهای لجستیکی، استفاده از بنادر کشورهای ثالث و پذیرش دورههای تسویه طولانیتر، توانستهاند بخش مهمی از محدودیتها را مدیریت کنند.
فرصتها در بازار جهانی
افزایش تقاضای زیرساختی در کشورهای درحال توسعه بهویژه هند و اندونزی، فرصت مناسبی برای فولاد ایران فراهم کرده است.
همچنین، کاهش نسبی هزینه انرژی در داخل، مزیتی برای تولیدکنندگان ایرانی نسبت به برخی رقبا ایجاد میکند.
در صورت توسعه روابط مالی منطقهای (مانند تهاتر با ارزهای محلی)، صادرات میتواند حتی بیش از این رشد داشته باشد.
تهدیدها و چالشهای پیشرو
در مقابل، عرضه مازاد فولاد از سوی روسیه و چین با تخفیفهای سنگین تهدیدی جدی برای ایران است. این کشورها با اشباع بازارهای منطقهای، عملاً حاشیه سود صادرکنندگان ایرانی را محدود میکنند.
علاوه بر این، هزینههای بالای حملونقل به دلیل تحریمها و بیمههای پرریسک، رقابت پذیری فولاد ایران را کاهش میدهد.
جمعبندی:
صادرات ۴.۲ میلیون تنی فولاد در نیمه نخست سال نشانهای از تابآوری صنعت فولاد ایران در برابر محدودیتهای بینالمللی است.
اما استمرار این روند نیازمند دو پیششرط کلیدی است: سیاستهای حمایتی دولت در حوزه حملونقل و نقل و انتقالات مالی و توسعه بازارهای جدید فراتر از کشورهای منطقهای. در غیر این صورت، تهدید رقابت خارجی و فشار تحریمها میتواند سرعت رشد صادرات را در نیمه دوم سال کاهش دهد.
