تهران – ۳۱ شهریور ۱۴۰۴ | ایران در ماههای اخیر توانسته روزانه ۱.۸۱ میلیون بشکه نفت خام به چین صادر کند؛ رقمی که حدود ۲۲ درصد بالاتر از متوسط صادرات سال ۲۰۲۴ است و در شرایط ادامه تحریمهای آمریکا نشان از موفقیت تهران در حفظ بازارهای نفتی دارد.
عبور از تحریمها با سازوکارهای هوشمند
ایران با بهرهگیری از شبکه پیچیدهای از شرکتهای پوششی و ناوگان نفتکش با پرچمهای موقت توانسته صادرات نفت خود را به مشتریان آسیایی افزایش دهد. تغییر مکرر نام و مالکیت کشتیها، خاموش کردن سیستمهای ردیابی (AIS) و ارسال محمولهها به صورت «مخلوط نفت» در بنادر چین از جمله روشهای رایج هستند.
میانجیها و تخفیفهای قیمتی
بخش قابل توجهی از نفت ایران از طریق شرکتهای کوچک خارجی و واسطهها به چین فروخته میشود. برای جبران ریسک تحریم و جذب خریداران، نفت ایران با تخفیف ۲ تا ۵ دلاری نسبت به نفت برنت به پالایشگاههای مستقل چین ارائه میشود. استفاده از معاملات تهاتری و یوانی نیز بخشی از وابستگی به دلار را کاهش داده است.
مسیرهای لجستیکی و عملیات میدانی
بیشتر محمولهها از خلیج فارس حرکت کرده و در مسیرهای STS در آبهای اندونزی یا تنگه مالاگا منتقل میشوند. برخی نفتکشها مستقیماً وارد بنادر «شاندونگ» و «نینگبو» میشوند. گسترش ناوگان نفتکش ایران و استفاده از سوپر تانکرهای اجارهای روسی امکان انتقال حجم بالاتر نفت را فراهم کرده است.
اثر مالی بر درآمدهای دولت
با فروش ۱.۸۱ میلیون بشکه در روز و قیمت متوسط ۸۰ دلار، درآمد ناخالص ایران در ماه مارس حدود ۴.۳ میلیارد دلار برآورد میشود. با احتساب تخفیفهای قیمتی، درآمد خالص حدود ۳.۸ میلیارد دلار است که بخش بزرگی از آن وارد چرخه اقتصادی و بازار ارز میشود.
کمک به کسری بودجه
دولت در بودجه ۱۴۰۴ برای صادرات روزانه ۱.۴ میلیون بشکه برنامهریزی کرده بود؛ صادرات ۱.۸۱ میلیون بشکه حدود ۴۱۰ هزار بشکه بالاتر از پیشبینی است که میتواند چند میلیارد دلار درآمد اضافی سالانه ایجاد کند. این درآمد اضافی بخشی از فشار کسری بودجه بیش از ۵۰۰ هزار میلیارد تومانی را کاهش میدهد، هرچند به تنهایی برای تعادل کامل بودجه کافی نیست.
