توافق اخیر میان آمریکا، آذربایجان و ارمنستان برای ایجاد “دالان زنگزور” با واکنش های گسترده کارشناسان مواجه شده است. بسیاری این تصمیم را شتابزده و پرریسک ارزیابی می کنند.
📌 چرا این تصمیم اشتباه است؟
-
هزینه های ساخت و نگهداری بسیار بالا
-
بازگشت سرمایه کند و پرریسک
-
تجربه ناموفق آمریکا در پروژه های مشابه (افغانستان و عراق)
🌍 پیامدهای اقتصادی برای طرفین درگیر:
🇺🇸 برای آمریکا:
-
سرمایه گذاری پرخطر در منطقه بی ثبات
-
افزایش کسری بودجه پروژه های خارجی
-
ریسک نابودی زیرساخت ها در صورت بحران
🇦🇿 برای آذربایجان:
-
از دست دادن مسیر جایگزین ایران
-
افزایش وابستگی به ترکیه
-
درآمد ترانزیتی ناپایدار
🇦🇲 برای ارمنستان:
-
خطر فرار سرمایه گذاران خارجی
-
کاهش استقلال اقتصادی
-
فشارهای سیاسی داخلی
⚠️ تهدیدات اصلی برای ایران:
-
کاهش نقش در ترانزیت شرق-غرب
-
افت درآمدهای ارزی مرتبط با ترانزیت
-
کاهش اشتغال در بخش لجستیک
-
افزایش حضور نظامی آمریکا و اسرائیل در مرزهای شمال غرب
📊 پیامدهای اقتصادی برای ایران:
-
کاهش درآمدهای ترانزیتی (حمل و نقل، بنادر، خدمات بازرگانی)
-
افت تقاضای سرمایه گذاری در زیرساخت های حمل و نقل
-
افزایش هزینه های امنیتی مرزی
-
کاهش جذب سرمایه گذاری خارجی در منطقه
💡 راهکارهای پیشنهادی برای ایران:
🕒 کوتاه مدت:
-
بازنگری تعرفه ها و مشوق های ترانزیتی
-
ارائه تخفیف های زماندار
-
تسهیلات بیمه ای
📅 میان مدت:
-
بهبود کیفیت زیرساخت های ریلی و بندری
-
افزایش سرعت و ظرفیت عملیاتی
-
تضمین زمان تحویل کالا
🗓 بلندمدت:
-
انعقاد توافق های چندجانبه با چین، هند و روسیه
-
تضمین مالی و بیمه ای برای مسیرهای ایرانی
-
قراردادهای بلندمدت حمل و نقل
🔎 نتیجه گیری:
این توافق می تواند چالش های جدی برای اقتصاد ایران ایجاد کند، اما با اتخاذ راهکارهای هوشمندانه می توان از اثرات منفی آن کاست. ایران نیازمند یک استراتژی جامع برای حفظ موقعیت ترانزیتی خود در منطقه است.
