سد ماملو و نقش حیاتی آن در تأمین آب تهران
سد ماملو که در سال ۱۳۸۶ بر روی رودخانه جاجرود و در ۴۵ کیلومتری شرق تهران به بهره‌برداری رسید، یکی از ۵ سد اصلی و مهم تأمین‌کننده آب شرب استان تهران است. این سد با مساحت حوضه آبریز ۱۷۵۰ کیلومتر مربع و متوسط جریان سالانه ۲۸۳.۸ میلیون مترمکعب، همواره سهم مهمی در تأمین نیاز آبی پایتخت داشته است.
کاهش شدید ذخایر آبی سد ماملو
از ظرفیت ۲۵۰ میلیون مترمکعبی مخزن سد ماملو، در حال حاضر تنها ۱۹ میلیون مترمکعب آب ذخیره شده که معادل ۸ درصد حجم مخزن است. این رقم در زمان مشابه سال گذشته ۳۷ میلیون مترمکعب بوده است. بنابراین، میزان ذخیره آب سد ماملو نسبت به سال گذشته نیز ۴۹ درصد کاهش داشته و حتی وضعیت آن از سال‌های خشک پیشین بحرانی‌تر است.
خروج سد ماملو از مدار بهره‌برداری
با توجه به اینکه حجم مرده مخزن سد ماملو ۲۸ میلیون مترمکعب است، حجم فعلی ذخایر (۱۹ میلیون مترمکعب) حتی کمتر از این میزان است. این بدان معناست که سد ماملو رسماً از مدار بهره‌برداری خارج شده و تا زمان افزایش ورودی آب ناشی از بارش‌ها، امکان برداشت از آن وجود ندارد.
افت تاریخی در ذخایر آبی
بر اساس آمار درازمدت، میانگین ذخیره آب سد ماملو در شروع پاییز هر سال حدود ۱۰۲ میلیون مترمکعب بوده است. مقایسه این رقم با میزان ذخیره فعلی (۱۹ میلیون مترمکعب)، کاهش ۸۱ درصدی را نشان می‌دهد که زنگ خطری جدی برای تأمین آب شرب تهران محسوب می‌شود.
حجم مرده مخزن سد چیست؟
در سدهای بزرگ، بخشی از حجم آب که در کف مخزن قرار دارد و امکان تخلیه آن وجود ندارد، به عنوان حجم مرده یا غیرمفید مخزن شناخته می‌شود. در سد ماملو، این حجم برابر با ۲۸ میلیون مترمکعب است. بنابراین، تنها زمانی می‌توان دوباره از این سد بهره‌برداری کرد که ورودی آب ناشی از بارش‌ها حجم مخزن را از این عدد فراتر ببرد.
